چوب ترمووود
ترموود در حقیقت فرآیند خشک کردن چوب همراه با بخار آب و گردش هوا بوده که مغز چوب در این فرآیند به دمای ۱۸۵ تا ۲۲۰ درجه سانتی گراد می رسد. بسته به گونه چوب، رطوبت آن به زیر ۶ درصد رسیده و به دلیل دمای بالایی که به آن وارد می شود، زنجیره های سلولزی می شکند. هم چنین طی این فرآیند اسید موجود در بافت چوب تبخیر گشته و از هرگونه جانور و حشرات میکروسکوپی پاک می گردد. نکته بسیار مهم درباره چوب، این حقیقت است که سوزاندن سطح چوب در آتش، آن را برای استفاده در فضاهای بیرونی مقاوم تر خواهد نمود.
این حقیقت قرن ها است که مورد استفاده انسان قرار گرفته است. به عنوان مثال وایکینگ ها از این روش برای ایجاد سازه های بیرونی بهره می بردند. حتی اولین بار، تیمار حرارتی چوب در دهه ۱۹۳۰ به صورت کاملا علمی مورد مطالعه قرار گرفت.
این روز ها در کشور ما توجه به نمای ساختمان چه از طرف طراحان، سازندگان و مالکان بیش از پیش شده است و در این بین گرایش به سمت استفاده از چوب بسیار افزایش یافته است و این روند اتفّاق بسیار مهمی در پیشرفت معماری معاصر کشور می باشد؛ چرا که با وارد کردن چوب به نمای ساختمان نه تنها عنصری از طبیعت را که نمادی از آرامش و زیبایی است را به فضای پر هرج و مرج و شلوغ شهری می آوریم، همچنین اگر معماری سنتی ایران را مورد بررسی قرار دهیم استفاده از چوب را در بناهای قدیمی به کررات می بینیم و این مهم دلیلی دیگر برای استفاده ازاین متریال در ساختمان های امروزی می باشد.
فراموش نکنید که برندهای عرضه کننده ترموود عمدتا فنلاندی بوده و تحقیقات پژوهشی مربوط به آن تماما مربوط به این کشور می باشد. فرآیند ترمو کردن چوب نما شیوه های گوناگونی دارد که در آنها از روغن، بخار آب و غیره استفاده می شود که در تمامی این فرایندها سه مرحله خشک کردن، حرارت دهی و خنک سازی انجام می گردد.
برخی از ویژگی های ترموود (ترمووود) یا چوب ترمو
۱- دوام و ثبات ابعاد
یکی از نکات بسیار جالب در مورد ترموود، بحث ثبات ابعاد آن است. در حقیقت پس از انجام تیمار حرارتی (فرآیند ترمو)، درصد رطوبت چوب به حدود ۴ تا ۶ درصد کاهش یافته و چوب از یک ویژگی به نام «تعادل رطوبتی» برخوردار می گردد. نتیجه این امر، آن است که در جذب رطوبت چوب و نیز تبادل حرارت چوب با محیط اطرافش به شکل قابل توجهی کاهش می یابد. در نتیجه چوب حاصله دارای ابعاد ثابت بوده و ترک خوردگی آن نیز کاهش می یابد. خاصیت عایق بودن الوارهای چوب ترمو (ترمووود) نیز به همین دلیل است.
2– مقاوم در برابر پوسیدگی و حمله حشرات
همان گونه که پیش تر نیز اشاره کردیم، به علت شکستن و تجزیه شدن همه سلولزها (یا همان زنجیره های قندی) در چوب ترمو شده، این محصولات دیگر یک منبع مغذی برای حشرات و یا قارچ های مولد پوسیدگی چوب نبوده و از این لحاظ نیز فوق العاده هستند.
۳- فاقد صمغ بودن، یکنواختی و خلوص چوب
از این مورد نیز می توان به عنوان یکی از مهم ترین ویژگی های کلیدی ترموود یاد نمود. در هنگامی که الوارهای چوبی تحت فرآیند عمل آوری ترمو واقع می گردند، مواد مضر و یا رزین آن همانند فرمالدهیدها حذف می شود. باکتری های چوب تحت این فرآیند از بین رفته و نهایتا ماده ای خالص و استریل برای کاربردهای مختلف بیرونی و داخلی تولید خواهد شد. چوب حاصله از این فرآیند، یکنواختی فوق العاده ای دارد و سراسر آن یک رنگ و یک حالت است. هم چنین این چوب زیبایی فوق العاده ای داشته و به همین جهت یک مصالح ساختمانی لوکس محسوب می گردد.
نکاتی برای تشخیص کیفیت چوب ترمو وود
- چوب ترمو وود استاندارد دارای یک رنگ بخصوصی می باشد. این رنگ و ظاهر چوب به مدت زمان و میزان درجه حرارتی که درکوره به چوب اعمال شده متفاوت می باشد.
- چوب ترموود با مغز روشن به معنای غیر استاندارد بودن پروسه ترمو می باشد.
- درختان کاجی که در منطقه اسکاندیناوی و شمال اروپا رشد می کنند دارای گره های پروانه ای منظم می باشند.
- درغیر اینصورت چوب ترمو شده چوب روس یا چوب غیر کاج می باشد ودرکل غیر استاندارد می باشد.
- چوبی که از مغز درخت بریده و ترمو شده از کیفیت بالاتری برخوردار می باشد. این عمل با مشاهده ابتدا و انتهای الوارهای چوبی ترموود قابل بررسی می باشد.
- هرچه رگه های چوب بازتر باشد به این معنی است که از مغز چوب فاصله گرفته
- هر نوع ترک خوردگی بر روی سطح و مقطع چوب غیر قابل پذیرش می باشد.
- چوب ترمو وود با گرید A فاقد هر گونه ترک و گره سوخته در سطح چوب می باشد.
- چوب های که دارای شکستگی و ترک می باشند درکارخانه های تولید ترموود که مجوز استاندارد دارند جدا شده و درگرید پایین تر قرارمی گیرند.
- وجود لکه های تیره در سطح چوب نشان دهنده پوسیدگی (یاختگی) چوب می باشد واین به معنی کیفیت پایین چوب ترموود می باشد.
- صاف و صیقلی بودن سطح چوب ترموود اصل (گندگی و رنده کاری چوب) قابل مقایسه با ترموود تقلبی نیست.
موارد استفاده از ترموود
ترمووود در جاها و نقاط مختلفی از ساختمان کاربرد داشته که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کفپوش فضای باز (Decking) و داخلی
- نمای بیرونی ساختمان (ساختمان با نمای چوبی)
- انواع مبلمان فضای باز
- انواع دکوراسیون داخلی
- سایه بان و لوور
- آلاچیق و پرگولا
- درب و پنجره و زیرسقف
- بام باغ (روف گاردن)
- دست انداز نرده
- سونا و استخر
- گلدان
- کف پله
- قرنیز
- و …
خواص کلیدی ترموود
در مجموع می توان از مهم ترین خواص کلیدی ترموود به موارد زیر اشاره نمود:
- نصب آسان و سریع
- مقاومت بالا و طولانی در برابر سایش و شرایط جوی
- قابلیت برش هلالی برای محل های قوس دار
- قابلیت نصب و جداسازی آسان و مکرر جهت نظافت و یا انتقال به مکان دیگر
- نگهداری و شستشوی آسان
جدا از همه مواردی که در بالا ذکر گردید، ترموود بسته به نوع و کیفیتش در برابر شرایط جوی همانند اشعه فرابنفش خورشید و رطوبت از خود مقاومت نشان داده و طول عمری چندین برابر چوب معمولی دارد. جالب است بدانید که عناصر شیمیایی که باعث فساد و نابودی چوب شناخته می شود طی پروسه حرارت دهی از بین می رود. طبیعی بودن پروسه ترمو بسیار مهم است. در حقیقت هرچه پروسه ترمو طبیعی تر باشد، ترموود به دست آمده دوام بیشتری داشته و ارتباط بیشتری با معماری پایدار برقرار می سازد.